พระเสด็จโดยแดนชล เรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารค (PDF)

    เรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารค มีพัฒนาการมาจากเรือในพิธีกรรมสมัยโบราณดังที่ปรากฎอยู่บนกลองมโหระทึกสมัยโบราณ ก่อนที่จะกลายเป็นเรือศักดิ์สิทธิ์เมื่อมีการผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมท้องถิ่นกับความเชื่อทางศาสนาทั้งพุทธและพราหมณ์ ในขณะที่ขบวนพยุหยาตราทางชลมารคอาจมีที่มาจากการจัดรูปแบบขบวนเรือรบในสมัยโบราณอีกทีหนึ่ง ในสมัยอยุธยา เรือพระราชพิธีสำหรับประกอบพิธีกรรมของราชสำนัก อย่างพระราชพิธีเดือน 11 อันเป็นพิธีกรรมที่สำคัญของพระมหากษัตริย์ไทย

    ครั้นพอเข้าสู่สมัยใหม่ ความเชื่อและพิธีกรรมหมดบทบาทลงไป แต่เรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารคก็ยังคงเป็นของสำคัญของพระมหากษัตริย์ไทยในการแสดงพระเกียรติยศและบารมี "รศ.ดร. ศานติ ภักดีคำ" จึงได้รวบรวมข้อมูลของเรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารค ตั้งแต่สมัยก่อนอยุธยาจนถึงรัชกาลที่ 9 นับเป็นโอกาสที่ได้สำหรับคนไทยที่จะมีโอกาสได้ทำความรู้จักกับเรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารค หนึ่งในความยิ่งใหญ่อลังการของสถาบันพระมหากษัตริย์ไทยที่ไม่ได้หาดูได้ง่าย ๆ ในปัจจุบัน

- ก่อนจะมาเป็นเรือพระราชพิธี
- เรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารคสมัยอยุธยา
- เรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารคสมัยธนบุรี
- เรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารคสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
- เรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารคสมัยตั้งแต่รัชกาลที่ 5 ถึง รัชกาลที่ 7
- เรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารคสมัยรัชกาลที่ 9