คอลัมน์ ดร.ณัชร จัดหนังสือ เล่มที่ 122 วันนี้ จะมาคุยถึงหนังสือชื่อ “ประเพณีสุดทึ่งอาเซียน” ค่ะ
“ =ภาพรวม=
หนังสือขนาดย่อมเล่มนี้ยกตัวอย่างประเพณีเด่น ๆ ของประเทศต่าง ๆ ในกลุ่มอาเซียนมาเล่าให้ฟังพร้อมภาพประกอบง่าย ๆ ในรูปแบบบทสั้น ๆ ประเพณีละ 1 หน้าค่ะ มีประเพณีไทยด้วยนะคะ
เหมาะสำหรับปูพื้นฐานให้เยาวชนเรารู้จักวัฒนธรรมของเพื่อนบ้านและของเราเอง แต่ผู้ใหญ่ก็อ่านได้นะคะ เอาไว้คุยผูกสัมพันธไมตรีเผื่อท่านต้องร่วมงานกับชาวอาเซียนในอนาคตอันใกล้นี้ค่ะ ”
=ตัวอย่างจากในเล่ม=
* ชาวซากาดา ในประเทศฟิลิปปินส์ มีพิธีทำศพด้วยการแขวนโลงไว้ที่หน้าผาสืบทอดกันมากว่า 2,000 ปี แล้ว จุดมุ่งหมายคือเพื่อให้ผู้ตายได้ไปอยู่ในที่ที่สงบ ยากที่ใครจะเข้าไปรบกวน
* ประเพณีอุ้มพระดำน้ำเป็นประเพณีของจังหวัดเพชรบูรณ์ เมื่อ 400 ปีที่แล้วชาวประมงพบพระพุทธรูปลอยน้ำขึ้นมาในแม่น้ำป่าสัก จึงได้อัญเชิญมาประดิษฐานที่วัดไตรภูมิ เมื่อถึงวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ในปีนั้นองค์พระได้หายไป ชาวบ้านออกตามพบว่าลอยอยู่ในแม่น้ำบริเวณเดียวกับที่พบครั้งแรก
จากนั้นวันเดียวกันของทุก ๆ ปีจึงมีการประกอบพิธีอุ้มพระดำน้ำ โดยผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นผู้อุ้มองค์พระลงไปในแม่น้ำป่าสัก
* ประเพณีตรุษญวณตรงกับวันที่ 1 เดือน 1 ตามปฏิทินจันทรคติของเวียดนาม ของไหว้ที่สำคัญคือข้าวต้มมัดญวณ ห่อเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส ภายในมีข้าวเหนียว ถั่วเหลือง และหมูสามชั้น สิ่งที่ห้ามทำในช่วงนั้น 3 วันคือ ห้ามกวาดบ้าน ห้ามพูดเรื่องไม่ดี ห้ามทะเลาะกัน เป็นต้น
* ประเพณีบุญข้าวจี่ของลาวจัดขึ้นในวันเพ็ญเดือน 3 ของทุกปี ชาวบ้านจะนำข้าวเหนียวปั้นก้อนประมาณไข่เป็ด ทาเกลือ เสียบไม้ย่าง ขณะย่างก็ใช้ไข่แดงของไข่เป็ดหรือไข่ไก่มาให้ทั่วแล้วย่างจนสุก จากนั้นถอดไม้เสียบออกแล้วใส่น้ำตาลอ้อยเข้าไปตรงกลางแล้วนำไปถวายพระ เมื่อพระฉันเสร็จชาวบ้านจะนำข้าวจี่ที่เหลือมากินกันเพื่อความเป็นมงคล
* เทศกาลโคมไฟตะซองไดง์เป็นของพม่า จัดขึ้นในวันเพ็ญเดือน 8 มีที่มาจากความเชื่อทางพุทธศาสนาเมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าเสด็จกลับสู่โลกมนุษย์หลังจากที่เสด็จขึ้นไปเทศน์โปรดพระมารดาบนสวรรค์ คืนนั้นผู้คนต่างนำประทีปโคมไฟมาตกแต่งอาคารบ้านเรือนและถนนหนทางอย่างสวยงาม และมีการแข่งขันประดับโคมไฟขนาดใหญ่ในรูปลักษณ์ต่าง ๆ กันด้วย
* ประเพณีชินพยู หรือ บวชลูกแก้วของพม่ามีจุดประสงค์เพื่อปลูกฝังลูกหลานให้สืบทอดพระพุทธศาสนา เป็นการเตรียมพร้อมก่อนบวชเณร เด็กที่เข้าบวชส่วนใหญ่มีอายุประมาณ 8-9 ปี ขึ้นไป เป็นขบวนแห่ที่มีสีสันมาก มีวงมโหรีนำ เด็กน้อยจะแต่งเครื่องทรงชุดใหญ่มีชฎาและมีคนคอยกางร่มให้อย่างดี
* เทศกาลเญอปี คือ เทศกาลแห่งความเงียบของชาวฮินดูในเกาะบาหลี อินโดนีเซีย วันนี้ชาวบาหลีจะ “เข้าเงียบ” ไม่มีการประกอบกิจกรรมใด ๆ ทั้งสิ้น ไม่มีงานบันเทิง ไม่เดินทาง ไม่พูดคุยกัน ไม่หุงหาอาหาร ไม่มีกระทั่งการส่งสัญญาณโทรทัศน์หรือวิทยุ จะมีคนเจ้าหน้าที่แต่งตัวแบบโบราณเดินตรวจตราความเรียบร้อยว่าทุกคนทำตามกฏอย่างเคร่งครัดหรือไม่
* ประเพณีบุญพระเวสของลาวจัดขึ้นในเดือนมีนาคม มีการเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ภายในวันเดียวเป็นเรื่องพระเวสสันดร ถือเป็นประเพณีแห่งการบริจาคทานครั้งยิ่งใหญ่และศักดิ์สิทธิ์ เชื่อว่าผู้ที่ได้ฟังเทศน์มหาชาติจบภายในวันเดียวจะได้ไปเกิดในภพภูมิที่ดีในชาติหน้า ในวันงานจะมีขบวนแห่พระเวสสันดรและนางมัทรีบนหลังช้างจากป่าเข้าเมืองไปสิ้นสุดที่พระอุโบสถ แล้วจึงเริ่มการเทศน์
หนังสือชื่อ “ประเพณีสุดทึ่งอาเซียน” โดย กองบรรณาธิการนานมีบุ๊คส์ สำนักพิมพ์นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่น พิมพ์ครั้งที่ 1 กันยายน 2556 80 หน้า ราคา 49 บาท มีจำหน่ายตามร้านหนังสือชั้นนำและเวบไซต์ร้านหนังสือทั่วไป
------------------------------------------------------------------
เกร็ดน่ารู้:
* เด็กสิงคโปร์และเวียดนามอ่านหนังสือเล่มโดยเฉลี่ยปีละ 60 เล่ม/คน
* คนไทยถึง 40% ไม่อ่านหนังสือเล่มใด ๆ เลย
* แม้ในหมู่คนไทยที่อ่านหนังสือก็อ่านโดยเฉลี่ยเพียงปีละ 4 เล่ม/คน
คอลัมน์ “ดร.ณัชร จัดหนังสือ” นี้ จึงมีขึ้นเพื่อส่งเสริมการอ่านเพื่อพัฒนาตนเองและประเทศชาติค่ะ
มาช่วยกันสร้างวัฒนธรรมการมอบหนังสือเป็นของขวัญในทุกโอกาสนะคะ