ชีวิต เสรีภาพ ซัมเมอร์ฮิล

    "ซัมเมอร์ฮิล" เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีในหมู่นักการศึกษารุ่นใหม่ หรือแม้ในหมู่ประชาชนทั่วไป ในฐานะที่เป็นโรงเรียนแห่งแรกที่ให้เสรีภาพอย่างกว้างขวางแก่เด็ก ๆ ผู้ที่ริเริ่มตั้งโรงเรียนนี้ขึ้นมาคือ "เอ.เอส.นีล" เมื่อปี พ.ศ.2464 นีลได้นำเอาความรู้ทางจิตวิทยามาใช้ในการวางแนวทางให้การศึกษา โดยยึดถือหลักให้นักเรียนมีเสรีภาพในการแสดงออกมากที่สุด นีลเน้นความสำคัญของ การเล่นว่าเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับเด็กเล็ก ๆ มากยิ่งกว่า "การเรียน" เสียอีก ที่ซัมเมอร์ฮิล ถ้าเด็กคนใดไม่อยากเรียน ก็จะไม่บังคับให้เขาเรียน และที่เขาถือว่าสำคัญมากอีกอย่างก็คือ การยอมรับให้เด็กปกครองตนเอง แทนที่จะให้ครูใหญ่หรือครูเป็นคนคอยบังคับเด็กด้วยการกำหนดกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ขึ้นมา

    หนังสือ "ชีวิต เสรีภาพ ซัมเมอร์ฮิล" เล่มนี้ ได้บรรจุบทความของ "นีล" ที่เขาเคยเขียนไว้ในหนังสืออื่น ๆ โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับเป็นการพูดถึงซัมเมอร์ฮิลโดยเฉพาะ การเลี้ยงดูเด็ก เพศและกามารมณ์ ศาสนาและศีลธรรม ปัญหาของเด็ก ปัญหาของพ่อแม่ และคำถามคำตอบ ซึ่งเนื้อหาทั้งหมดภายในเล่มได้ท้ายทายให้เราต้องใช้ความคิดใคร่ครวญ ตรึกตรอง และการที่เขาทำให้เราต้อง "คิด" ในเรื่องที่เขาพูดหรือเขียนได้นั้น เป็นเรื่องที่น่าจะต้องมีความหมายมากมายทีเดียว

1. โรงเรียนซัมเมอร์ฮิล
2. การเลี้ยงดูเด็ก
3. กามารมณ์
4. ศาสนาและศีลธรรม
5. ปัญหาของเด็ก
6. ปัญหาของพ่อแม่
7. คำถามและคำตอบ

ผู้อ่านที่ได้อ่านหนังสือ ชีวิต เสรีภาพ ซัมเมอร์ฮิล เล่มนี้ จะได้เห็นวิธีการที่นีลใช้ทั้งหมด ตลอดระยะเวลาที่เขาอยู่กับเด็ก ๆ ชั่วชีวิตของเขา นีลมีความสามารถพิเศษที่อธิบายเรื่องราวเด็ก ๆ ที่โรงเรียนซัมเมอร์ฮิล ให้เข้าใจอย่างง่าย ๆ และเต็มไปด้วยอารมณ์ขัน บนความรักและความเมตตาต่อพฤติกรรมของเด็ก ๆ ที่มีอยู่ในตัวนีลอย่างเต็มเปี่ยม
    -- พิภพ ธงไชย --