เผด็จการวิทยา

    ท่ามกลางโลกและสังคมทางการเมืองในปัจจุบัน "ระบอบเผด็จการ" ถือเป็นวิถีทางการเมืองแบบโบราณ ล้าสมัย ไม่พัฒนา จนคาดการณ์ไปต่าง ๆ นานา ว่าวิธีบริหารประเทศในลักษณะนี้ นับวันจะมีแต่ลดน้อยถอยลง ยากที่สังคมโลกจะยอมรับ แต่ความเป็นจริงในทุกวันนี้ ระบอบเผด็จการกลับยังดำรงคงอยู่ แม้หากเทียบกับระบอบประชาธิปไตยแล้ว ระบอบเผด็จการอาจน้อยลงตามสัดส่วน ทว่าในบางประเทศกลับเติบโต เข้มแข็ง และไม่มีแนวโน้มจะเปลี่ยนแปลงแต่อย่างใด

    หนังสือ "เผด็จการวิทยา" เล่มนี้ เป็นผลงานของ "พิชญ์ พงษ์สวัสดิ์" นักคิดนักวิเคราะห์ทางการเมือง จากคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งได้คัดสรรและเรียบเรียงจากคอลัมน์ในหนังสือพิมพ์มติชน รวมเป็นหนังสือเล่มนี้ที่ทำหน้าที่เป็นดุจกระจกเงา สะท้อนภาพความจริงของระบอบเผด็จการในรูปแบบต่าง ๆ ด้วยการแบ่งเป็นหัวข้อใหญ่เพื่อให้ผู้อ่านทำความเข้าใจได้ง่าย นับแต่ทฤษฎีว่าด้วยแนวคิดพื้นฐาน วัฒนธรรมและอำนาจนิยม กองทัพและความมั่นคง การสื่อสารในยุคสมัยเผด็จการและการเคลื่อนไหวทางสังคม รัฐธรรมนูญและสถาบันการเมือง เศรษฐกิจและนโยบายสาธารณะ การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยและบทเรียนจากต่างประเทศ รวมถึงความปรองดองสมานฉันท์และสังคมยุคหลังเผด็จการ

    ทั้งหมดก็เพื่อชี้ให้เห็นว่า ความเจริญก้าวหน้าไม่ได้หมายมุ่งไปสู่ระบอบประชาธิปไตยเพียงเท่านั้น แต่จงระวังการปรากฏตัวของเผด็จการในยุคสมัยใหม่ ที่แม้อาจมีข้อดีอยู่บ้างแต่แท้จริงก็ยังเป็นสิ่งที่แตกต่างจากระบอบประชาธิปไตย เพราะระบอบเผด็จการไม่ว่ารูปลักษณ์ใด ย่อมถือเป็นความคิดและการกระทำที่สังคมโลกไม่อาจยอมรับได้นั่นเอง

- เผด็จการ : แนวคิดพื้นฐาน
- วัฒนธรรมและอำนาจนิยมในสังคมเผด็จการ
- กองทัพและมิติความมั่นคงในสังคมและระบอบเผด็จการ
- การเคลื่อนไหวทางสังคมและการสื่อสารในยุคสมัยเผด็จการ
- กฎหมาย รัฐธรรมนูญ และสถาบันทางการเมือง
- เศรษฐกิจและนโยบายสาธารณะในระบอบเผด็จการ
- การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตย : บทเรียนจากต่างประเทศ
- สังคมหลังยุคเผด็จการ

 "ถึงเวลาแล้วที่นักประชาธิปไตยไทยต้องสนใจเรื่อง อำนาจนิยม ในทำนองเดียวกัน สำหรับบางท่านที่นิยมระบอบอำนาจนิยม และเป็น" นักเผด็จการ "หรือ" กองเชียร์เผด็จการ "ท่านเหล่านั้นก็ควรอ่านหนังสือเล่มนี้ เพื่อความเข้าใจในตัวตนของท่านทั้งหลาย มิฉะนั้นฝ่ายขวาไทยจะเป็นเพียงพวก" หลับหูหลับตา "เชียร์เผด็จการอย่างหาสาระไม่ได้" 
   -- สุรชาติ บำรุงสุข --

    "มีอะไรหลายอย่างของประชาธิปไตยที่ผมชอบและเคยต่อสู้ยื้อชิงเอามา แต่ก็มีหลายอย่างที่ไม่ชอบ ไม่แน่ใจ ส่วนเผด็จการนั้นเล่า โดยทั่วไปผมไม่ชอบแต่ก็เห็นข้อดีและจุดแข็งหลายอย่างของระบอบนี้ หลายปีมานี้ผมคิดคล้ายกับที่พิชญ์พูดถึง" ไฮบริด "คือผมไม่แน่ใจว่าในไทยนั้นเผด็จการจำต้องเปลี่ยนผ่านไปเป็นประชาธิปไตยหรือไม่ บ้านเมืองเราจะเป็นประชาธิปไตยอย่างสมบูรณ์และไม่หวนคืนเป็นเผด็จการแน่นอนหรือไม่ แม้ว่าจะพยายามสร้างหรือเสริมประชาธิปไตยอยู่เสมอ" 
    -- เอนก เหล่าธรรมทัศน์ --